Ρ/Σ ΣΗΜΑΝΤΡΟ ΤΗΣ ΧΙΑΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ: Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός οι Ανάργυροι

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ

Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός οι Ανάργυροι

Εορτάζουν την 1η Ιουλίου εκάστου έτους.

Βολαῖς ἀδελφοὺς οὐ διέσπων οἱ λίθοι,
Ὡς εἰς ἕν, ἄμφω συμπεπηγότας λίθον.
Πρώτῃ Ἰουλίοιο λίθοισιν Ἀνάργυροι ἤθλουν.
Βιογραφία
Τα αδέρφια Κοσμάς και Δαμιανός, οι οποίοι έζησαν την εποχή που αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο Καρίνος, ήταν γιατροί στο επάγγελμα και παρείχαν ιάσεις σε όλους όσους είχαν ανάγκη, και για αντάλλαγμα δεν έπαιρναν χρήματα, αλλά το μόνο πού ζητούσαν ήταν να πιστεύσουν στον Χριστό.
Κάποιοι όμως καλοθελητές διέβαλαν τους αγίους στον αυτοκράτορα και του είπαν ότι οι θεραπείες και τα θαύματα που επιτελούσαν τα έκαναν με μαγικές τέχνες. Τότε οι Άγιοι Ανάργυροι επειδή δεν ήθελαν να πάνε άλλους αντί αυτών στον αυτοκράτορα, προσήλθαν μόνοι τους ενώπιον του και ο Καρίνος προσπάθησε να τους μεταπείσει να αρνηθούν τον Χριστό. Εκείνοι όμως όχι μόνο δεν αρνήθηκαν την πίστη τους, αλλά κατάφεραν να μεταπείσουν και να αλλάξουν και τον ίδιο τον αυτοκράτορα, αφού και ο ίδιος δέχτηκε τις θεραπευτικές τους ιάσεις. Συγκεκριμένα, όταν ο Καρίνος ανέκρινε τους Αγίους, μετατοπίστηκε η θέση του προσώπου του και στράφηκε προς την ράχη του. Αμέσως τότε οι Άγιοι την θεράπευσαν με την προσευχή τους στον Χριστό. Εξαιτίας αυτού του θαύματος, πίστευσαν στον Χριστό όσοι βρίσκονταν εκείνη την στιγμή μπροστά σ’ αυτό πού συνέβη και ο ίδιος ο Αυτοκράτορας τους έστειλε πίσω στους συγγενείς τους με μεγάλες τιμές.

Αργότερα όμως, μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, οι Άγιοι φθονήθηκαν από τον ίδιο τον δάσκαλο που τούς είχε μάθει την ιατρική επιστήμη, γιατί είχαν αποκτήσει μεγάλη δόξα και φήμη. Γι’ αυτό τον λόγο τους ανέβασε σε κάποιο όρος για να μαζέψουν δήθεν κάποια βότανα και εκεί τους επιτέθηκε με πέτρες και τους θανάτωσε.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἅγιοι Ἀνάργυροι καὶ θαυματουργοί, ἐπισκέψασθε τὰς ἀσθενείας ἡμῶν, δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε ἡμῖν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ὡς θεῖοι θεράποντες, καὶ ἰατῆρες βροτῶν, ἀνάργυρον βλύζετε, τὴν θεραπείαν ἠμίν, Ἀνάργυροι ἔνδοξοι, ὅθεν τοὺς προσιόντας, τὴ σεπτὴ ὑμῶν σκέπη, ρύσασθε νοσημάτων, καὶ παθῶν ἀνιάτων, Κοσμᾶ καὶ Δαμιανέ, Ρώμης βλαστήματα.
Κοντάκιον
Ἦχος β’.
Οἱ τὴν χάριν λαβόντες τῶν ἰαμάτων, ἐφαπλοῦτε τὴν ῥῶσιν τοῖς ἐν ἀνάγκαις, Ἰατροὶ θαυματουργοὶ ἔνδοξοι· ἀλλὰ τῇ ἡμῶν ἐπισκέψει, καὶ τῶν πολεμίων τὰ θράση καταβάλλετε, τὸν κόσμον ἰώμενοι ἐν τοῖς θαύμασι.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Οὐρανόθεν θαυμάτων τὴν δωρεάν, παραδόξως λαβόντες παρὰ Χριστοῦ, πάντα θεραπεύετε, ἀενάως τὰ πάθη· ἐν ὑμῖν γὰρ ὤφθη, ἡ χάρις τοῦ Πνεύματος, ἐνεργοῦσα θείων ἰάσεων δύναμιν· ὅθεν καὶ ἀφθάρτων, ἀγαθῶν εὐπορίαν, τῇ πίστει ἐκτήσασθε, ἀναργύρῳ φρονήματι, θεοφόροι Ἀνάργυροι. Πρεσβεύσατε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην ὑμῶν.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τὴν φαιδρὰν πανήγυριν, τῶν Ἄναργύρων, οἱ πιστοὶ τελέσωμεν, καθικετεύοντες αὐτούς, ἵνα ἡμᾶς ἀπαλλάττωσι, παντοίων νόσων, ψυχῆς τε καὶ σώματος.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Ἰαμάτων δοτῆρες θαυματουργοί, καὶ θαυμάτων λαμπτῆρες φωταγωγοί, πᾶσιν ἀνεδείχθητε, τῇ τοῦ Πνεύματος χάριτι· τῶν γὰρ παθῶν τὴν φλόγα, τῇ πίστει δροσίζοντες, τῶν πιστῶν ἐν ταύτῃ, τὸ φρόνημα θάλπετε· ὅθεν ἰατρεῖον, τῶν ψυχῶν κεκτημένοι, τὸν θεῖον ναὸν ὑμῶν, ἐν αὐτῷ καταφεύγομεν, θεοφόροι Ἀνάργυροι. Πρεσβευσατε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην ὑμῶν.
Ὁ Οἶκος
Πάσης συνέσεως καὶ σοφίας, ὑπέρκειται ὁ λόγος τῶν σοφῶν ἰατρῶν, καὶ πᾶσι γνῶσιν παρέχουσι· τοῦ γὰρ Ὑψίστου χάριν λαβόντες, ἀοράτως τὴν ῥῶσιν δωροῦνται πᾶσιν· ὅθεν κἀμοὶ διηγήσεως χάριν δεδώρηνται, ὑμνῆσαι ὡς θεοφόρους, εὐαρέστους Χριστοῦ καὶ θεράποντας, ἰαμάτων πλήθη παρέχοντας· ἀλγηδόνων γὰρ πάντας λυτροῦνται, τὸν κόσμον ἰώμενοι ἐν τοῖς θαύμασι.
Μεγαλυνάριον
Ἴασιν σωμάτων ῥῶσιν ψυχῶν, Κοσμᾶ θεοφόρε, σὺν τῷ θείῳ Δαμιανῷ, νείματε ὑψόθεν, ἀῧλῳ χειρουργίᾳ, τοῖς κατατρυχομένοις ποικίλοις πάθεσι.
Ιερά Λείψανα: Μέρος της Κάρας του Αγίου Κοσμά βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.
Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Κοσμά βρίσκονται στον ρωμαιοκαθολικό Ναό Αγ. Αναργύρων Ρώμης.
Τεμάχια της Κάρας του Αγίου Δαμιανού βρίσκονται στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.
Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Δαμιανού βρίσκονται στον ρωμαιοκαθολικό Ναό Αγ. Αναργύρων Ρώμης.

Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός
Γράφει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης για τους Αγίους Κοσμά και Δαμιανό:
«Tρεις είναι αι συζυγίαι των Aγίων Aναργύρων, Kοσμά και Δαμιανού. Kαι αι τρεις ωνομάζοντο με τα αυτά ονόματα. Ήγουν εκαλούντο Kοσμάς και Δαμιανός. Kαι όλοι την αυτήν ιατρικήν τέχνην εμεταχειρίζοντο. Kαι όλοι ομοίως Aνάργυροι εκαλούντο.
Kαι η μεν πρώτη συζυγία του Kοσμά και Δαμιανού, ήτον υιοί Θεοδότης, μιάς ευλαβούς και χριστιανής γυναικός. Oίτινες εν ειρήνη εκοιμήθησαν, και ενταφιάσθησαν εις ένα τόπον καλούμενον Φερεμάν (βλέπε 1η Nοεμβρίου.).
H δε δευτέρα συζυγία του Kοσμά και Δαμιανού, διέτριβον εις την Pώμην, έχοντες ένα διδάσκαλον κακόγνωμον και φθονερόν. O οποίος αναβιβάσας αυτούς με δόλον επάνω εις ένα βουνόν, τάχα διά να συμμαζώξουν βότανα, εκεί ο αλιτήριος εφόνευσεν αυτούς με τας πέτρας (βλέπε 1η Ιουλίου).
H δε τρίτη συζυγία του Kοσμά και Δαμιανού ήτον από την Aραβίαν. Oύτοι λοιπόν μεταχειριζόμενοι την ιατρικήν, επήγαιναν εις κάθε πόλιν και χώραν, και ιάτρευαν χωρίς αργύρια τους ασθενείς. Kαι με την πρόφασιν αυτήν της ιατρικής, εκήρυττον εις τους απίστους την πίστιν του Xριστού (βλέπε 17η Οκτωβρίου).»
Τέλος, συμπληρώνει: «Όθεν οι ζωγράφοι, όταν ιστορούν αυτούς, πρέπει να επιγράφουν εις τας εικόνας των, ποία συζυγία είναι, προς διάκρισιν. Πρέπει δε και να ιστορούν αυτούς διαφορετικούς κατά τον χαρακτήρα του προσώπου. Σημείωσαι δε, ότι ο εκ του Iερού Kοινοβίου Pωσσικού ελλογιμώτατος κυρ Bενέδικτος, συνέθετο κανόνα εις άπαντας τους Aγίους Aναργύρους.»
Πηγή: Συναξαριστής Αγίου Νικοδήμου

Αγιογραφίες / Φωτογραφίες