Ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς. Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ. Μάρκου.

Ἡ Ἐκκλησία εἰς τό πλαί­σι­ον τῆς ποι­μα­ντι­κῆς με­ρί­μνης Της δι­' ὅ­λον τόν πι­στόν Λα­όν, πα­ρα­κο­λου­θεῖ μέ ἰ­δι­αί­τε­ρον ἐν­δι­α­φέ­ρον καί βα­θύ­τα­τον αἴ­σθη­μα εὐ­θύ­νης καί τά ζη­τή­μα­τα τά ὁ­ποῖ­α κα­θη­με­ρι­νῶς ἀ­ντι­με­τω­πί­ζει τό εὐ­λα­βές ποί­μνι­όν Της. Εἰς τά ζη­τή­μα­τα αὐ­τά πρω­ταρ­χι­κήν θέ­σιν κα­τέ­χει ἐ­κεῖ­νο τῆς ἐρ­γα­σί­ας, κα­θ' ὅ­σον εἶ­ναι συν­δε­δε­μέ­νον, κα­τά τρό­πον ἄ­με­σον, μέ τό δι­καί­ω­μα τῆς δη­μι­ουρ­γι­κό­τη­τος, ἀλ­λά καί τοῦ βι­ο­πο­ρι­σμοῦ τῶν πο­λι­τῶν. Ἡ εὐ­αι­σθη­σί­α τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας εἰς τόν το­μέα αὐ­τόν στη­ρί­ζε­ται εἰς τό θε­ό­πνευ­στον βι­βλί­ον τῆς Ἁ­γί­ας Γρα­φῆς, κα­τά τήν ὁ­ποί­αν ὁ Κύ­ρι­ος καί Θε­ός ἔ­δω­σεν εἰς τόν ἄν­θρω­πον τήν ἐν­το­λήν τοῦ ἐρ­γά­ζε­σθαι καί συγ­χρό­νως κα­τω­χύ­ρω­σεν τά ἐκ τῆς ἐρ­γα­σί­ας δι­και­ώ­μα­τά του : «εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι, μηδέ ἐσθιέτω» (Β´ Θεσσαλ., γ´ 10).

Ὡς ἐκ τού­του δι­ά τήν ἀ­νά­παυ­σιν τῶν ἐρ­γα­ζο­μέ­νων ἐκ τῶν κό­πων των, ἀλ­λά καί δι­ά τήν ἐ­λευ­θέ­ραν ἄ­σκη­σιν τῶν θρη­σκευ­τι­κῶν κα­θη­κό­ντων των κα­θι­ε­ρώ­θη ἀ­πό τόν Μάρ­τι­ον τοῦ 321 μ.Χ. ὑ­πό τοῦ Αὐ­το­κρά­το­ρος καί Ἁ­γί­ου τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας Κων­σταν­τί­νου τοῦ Με­γά­λου ἡ ἡ­μέ­ρα τῆς Κυ­ρι­α­κῆς, ὡς ἡ­μέ­ρα ἀρ­γί­ας (Αἰκ. Χρι­στο­φι­λο­πού­λου, Βυ­ζαν­τι­νή Ἱ­στο­ρί­α, τό­μος Α´, σελ. 135). Ἡ κα­θι­έ­ρω­σις αὐ­τή ἐ­ξυ­πη­ρε­τεῖ τούς ὡς κάτωθι σκο­πούς :

–        Συ­νι­στᾶ τή­ρη­σιν τῆς ἐ­ντο­λῆς τοῦ Θε­οῦ δι­ά τήν ἀ­φι­έ­ρω­σιν μι­ᾶς ἡ­μέ­ρας τῆς ἑ­βδο­μά­δος ἀ­πο­κλει­στι­κῶς εἰς τόν Θε­όν: «ἕξ ἡ­μέ­ρας ἐρ­γᾷ καί ποι­ή­σῃς πά­ντα τά ἔρ­γα σου, τῇ δέ ἡ­μέ­ρᾳ τῇ ἑ­βδό­μῃ σάβ­βα­τα Κυ­ρί­ῳ τῷ Θε­ῷ σου» (Ἐξόδου κ´ 10). Δι­ά τόν Χρι­στι­α­νι­κόν κό­σμον ὡς ἡ­μέ­ρα ἀ­φι­ε­ρω­μέ­νη εἰς τόν Θε­όν ὡ­ρί­σθη «ἡ μί­α τῶν Σαβ­βά­των», ἡ ἡ­μέ­ρα τοῦ Κυ­ρί­ου, ἡ Κυ­ρι­α­κή ἡ­μέ­ρα.

–        Ἀ­πο­τε­λεῖ κε­κτη­μέ­νον δι­κα­ί­ω­μα τῶν ἐρ­γα­ζο­μέ­νων, τό ὁ­ποῖ­ον κα­τε­κτή­θη μέ μα­κρο­χρο­νί­ους ἀ­γῶ­νας διά τήν βελ­τί­ω­σιν τῆς ποι­ό­τη­τος τῆς ζω­ῆς των.

–        Δί­δει τήν εὐ­και­ρί­αν ἐ­νι­σχύ­σε­ως τῆς συ­νο­χῆς τῆς οἰ­κο­γε­νεί­ας. Τά μέ­λη τῆς οἰ­κο­γε­νεί­ας ἔ­χουν τήν δυ­να­τό­τη­τα δι­ά πε­ρισ­σο­τέ­ραν ἐ­πι­κοι­νω­νί­αν εἴ­τε κα­τά τήν δι­άρ­κει­αν τοῦ Κυ­ρι­α­κά­τι­κου γεύ­μα­τος, εἴ­τε κα­τά τάς δι­α­φό­ρους οἰ­κο­γε­νει­α­κάς ἐκ­δη­λώ­σεις, τάς ὁ­ποί­ας πρα­γμα­το­ποι­οῦν κα­τά τήν ἡ­μέ­ραν αὐ­τήν.

Συμ­φώ­νως πρός τά προ­α­να­φερ­θέ­ντα, ἰ­σχύ­ει σή­με­ρον καί εἰς τήν Χώ­ραν μας ἡ ἀρ­γί­α τῆς Κυ­ρι­α­κῆς δι' ὅ­λον τόν ἐρ­γα­ζό­με­νον κό­σμον.

Ἡ κα­τά τήν ἡ­μέ­ραν τῆς Κυ­ρι­α­κῆς ἑ­βδο­μα­δι­α­ί­α ἀ­νά­παυ­σις τῶν ἐρ­γα­ζο­μέ­νων κα­θι­ε­ρώ­θη νο­μο­θε­τι­κῶς πα­λαι­ό­θεν, καί μά­λι­στα ἀ­πό τοῦ ἔ­τους 1909, δι­ά τοῦ νό­μου ΓΥ­ΝΕ/1909. Με­τα­γε­νε­στέ­ρως κα­τω­χυ­ρώ­θη καί ὑ­πό τῆς Δι­ε­θνοῦς Συμ­βά­σε­ως τῆς Γε­νε­ύ­ης, ἡ ὁ­ποία ἐ­κυ­ρώ­θη εἰς τήν Ἑλ­λά­δα δι­ά τοῦ Ν. 2990/1922. Ἡ ἐν λό­γῳ Διε­θνής Σύμ­βα­σις ἔ­χει σή­με­ρον ἰ­σχύν νο­μο­θε­τι­κήν, βά­σει τοῦ ἄρ­θρου 28 τοῦ Συ­ντά­γμα­τος, καί ὡς ἐκ το­ύ­του φρο­νοῦ­μεν ὅ­τι δέν εἶ­ναι δυ­να­τή οὐ­δέ ἡ δι­ά νό­μου κα­τάρ­γη­σίς της.

Ἐ­πί­σης, ἄν καί ἡ Κυ­ρι­α­κή ἀρ­γί­α ἐ­θε­ω­ρή­θη ἀρ­χι­κῶς ὡς ἀρ­γί­α διά λό­γους ἀ­φο­ρῶ­ντας εἰς τήν ἑ­βδο­μα­δι­α­ί­αν σω­μα­τι­κήν ἀ­νά­παυ­σιν τοῦ ἐρ­γα­ζο­μέ­νου, δέν εἶ­ναι ἐ­ντο­ύ­τοις ἐ­κτός πραγ­μα­τι­κό­τη­τος καί ἡ ἄ­πο­ψις κα­τά τήν ὁ­πο­ί­αν, εἰς μί­αν Χώ­ραν κα­τοι­κου­μέ­νην κα­τά τήν συ­ντρι­πτι­κήν πλει­ο­νό­τη­τα τῶν κα­το­ί­κων της ἀ­πό Χρι­στι­α­νο­ύς Ὀρ­θο­δό­ξους (ἄρ­θρον 3 τοῦ Συ­ντάγ­μα­τος), ἡ Κυ­ρι­α­κή ἀρ­γί­α ἀ­πο­σκο­πεῖ καί εἰς τήν πα­ρο­χήν εἰς τούς Ὀρ­θο­δό­ξους τῆς δυ­να­τό­τη­τος ἀ­νε­μπο­δί­στου ἀ­σκή­σε­ως τῶν θρη­σκευ­τι­κῶν των κα­θη­κό­ντων καί εἰ­δι­κώ­τε­ρον τῆς λα­τρεί­ας πρός τόν Θε­όν κα­τά τάς ἀρ­χάς τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Χρι­στι­α­νι­κῆς Πί­στε­ως, γε­γο­νός τό ὁ­ποῖ­ον ἀ­πο­τε­λεῖ εἰ­δι­κήν, τήν σπου­δαι­ο­τέ­ραν, ἴ­σως, ἐκ­δή­λω­σιν τοῦ δι­και­ώ­μα­τος θρη­σκευ­τι­κῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας. Καί τό δι­κα­ί­ω­μα τοῦ­το κα­το­χυ­ρώ­νε­ται, ὡς γνω­στόν, διά τοῦ ἄρ­θρου 13 τοῦ Συ­ντά­γμα­τος, τό ὁ­ποῖ­ον ὁ­ρί­ζει, εἰς τήν πα­ρά­γρα­φον 2 ὅ­τι ἡ λα­τρε­ί­α πρέ­πει νά τε­λῆ­ται «ἀ­νε­μπό­δι­στα».

Ἑπομένως, ἡ Κυ­ρι­α­κή ἀρ­γί­α κα­το­χυ­ρώ­νε­ται, δι­ά τήν πλει­ο­νό­τη­τα καί μάλιστα τήν συ­ντρι­πτι­κήν τῶν κα­τοί­κων τοῦ ἑλ­λα­δι­κοῦ χώ­ρου καί ὡς ἀτο­μι­κόν δι­καί­ω­μα, ἡ προ­σβο­λή τοῦ ὁ­ποί­ου εἶ­ναι ἀν­τι­συ­νταγ­μα­τι­κή καί ἀ­νε­πί­τρε­πτος, μή συ­ντρέ­χο­ντος λό­γου, ἐξ ὅσων ἀπό τό Σύν­τα­γμα­ (ἄρθρον 13 πα­ρά­γρα­φος 2) προ­βλέ­πονται (δη­μο­σία τά­ξις, χρη­στά ἤ­θη), ὁ ὁ­ποῖ­ος θά ἐδι­και­ο­λόγει τήν κα­τάρ­γη­σίν της. Ἀ­ντι­θέ­τως ἐ­πι­βάλ­λε­ται ἡ δι­α­τή­ρη­σίς της καί ἀπό τό ἄρ­θρον 21 πα­ρά­γρα­φος 3 τοῦ Συν­τά­γμα­τος, τό ὁ­ποῖ­ον ὁ­ρί­ζει ὅ­τι : «Τό Κρά­τος με­ρι­μνᾶ γι­ά τήν ὑ­γεί­α τῶν πο­λι­τῶν…», ἡ δέ Κυ­ρι­α­κή ἀρ­γί­α ἔ­χει θε­σπι­σθῆ καί δι­ά τήν διατήρησιν τῆς σωματικῆς καί πνευματικῆς ὑ­γεί­ας τοῦ ἐρ­γα­ζο­μέ­νου.

Ἄν καί ἡ Κυ­ρι­α­κή ὡς ἀρ­γί­α τῶν ἐρ­γα­ζο­μέ­νων κα­το­χυ­ρώ­νε­ται ὡς ἀ­το­μι­κόν δι­κα­ί­ω­μα, ἀ­νε­κοι­νώ­θη ἡ κα­τάρ­γη­σις αὐ­τοῦ, δι­ά ἑ­πτά Κυ­ρι­α­κάς τοῦ ἔ­τους. Ἡ Ἐκκλησία ἐν­δι­α­φε­ρο­μέ­νη ζω­η­ρῶς, ἐν τοῖς πλαι­σί­οις τῆς ἀ­δι­α­πτώ­του ποι­μα­ντι­κῆς με­ρί­μνης αὐ­τῆς δι­ά τό Χρι­στε­πώ­νυ­μον πλή­ρω­μα, πε­ρί τοῦ ἐν λό­γῳ θέ­μα­τος καί κυ­ρί­ως ἐν­δι­α­φε­ρο­μέ­νη, ὅ­πως πα­ρέ­χη­ται εἰς το­ύς ἐν τῇ Χώ­ρᾳ ἡ­μῶν ἐρ­γα­ζο­μέ­νους ὁ ἀ­παι­το­ύ­με­νος χρό­νος πρός ἀ­νά­παυ­σιν καί πρός ἐ­κτέ­λε­σιν τῶν θρη­σκευ­τι­κῶν αὐ­τῶν κα­θη­κό­ντων, ἀπευθύνεται πρός πάντα ἁρ­μό­δι­ον μέ τήν ἐλ­πί­δα ὅ­τι θέ­λει ἐν­δι­α­φερ­θῆ δι­ά τό θέ­μα τοῦ­το καί πε­ρι­φρου­ρή­σει τό ἐκ τῶν πρώ­των ἀλ­λά καί σπου­δαι­ο­τέ­ρων κα­τα­κτή­σε­ων τῶν ἐρ­γα­ζο­μέ­νων ἀ­το­μι­κόν δι­κα­ί­ω­μα, ἤ­τοι τό δι­κα­ί­ω­μα τῶν ἐρ­γα­ζο­μέ­νων νά ἀ­πο­λα­ύ­ουν τήν ἀρ­γί­αν τῆς Κυ­ρι­α­κῆς. Ἐλπίζομεν ὅ­τι μέ τήν δι­α­κρί­νου­σαν τούς ἁρμοδίους σύ­νε­σιν καί εὐ­θυ­κρι­σί­αν, τόν σε­βα­σμόν καί τήν εὐ­πεί­θει­αν εἰς τάς δι­δα­σκα­λί­ας τῆς Ἁ­γί­ας ἡ­μῶν Ἐκ­κλη­σί­ας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ πυ­λῶ­να τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ, θά ἀποτραπῇ πᾶ­σα πα­ρέκ­κλι­σις ἐκ τῶν τε­θε­σπι­σμέ­νων καί πα­γι­ω­θέν­των.